Η σχηματική ποίηση

Η σχηματική ποίηση, το ιδεόγραμμα, έχει σχέση με το 

σύστημα γραφής που χρησιμοποιούσαν διάφοροι αρχαίοι 

λαοί, όπως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι που χρησιμοποιούσαν τα 

ιερογλυφικά ή οι λαοί της Μεσοποταμίας.

Στην αρχαία Ελλάδα τα πρώτα ελληνικά σχηματοποιήματα 

τα συναντούμε στην Παλατινή Ανθολογία και οι αρχαίοι 

ποιητές και επιγραμματογράφοι τα ονόμαζαν 

“τεχνοπαίγνια”.

Τυπικό παράδειγμα σχηματικής ποίησης αποτελούν 

τα «Καλλιγραφήματα», που δημοσίευσε το 1918 ο γάλλος 

ποιητής Γκυγιώμ Απολλιναίρ. Πολύ γνωστό ποίημα, που  

συγκαταλέγεται στη συλλογή, είναι «Το λαβωμένο 

περιστέρι και το σιντριβάνι».  

Οι στίχοι του, όπως φαίνεται και στην εικόνα,  σχηματίζουν 

μια γραφική παράσταση με ένα λαβωμένο περιστέρι με 

ανοιγμένα τα φτερά του που αιωρείται πάνω από ένα 

σιντριβάνι.

Σε ότι αφορά στην ελληνική λογοτεχνία καλλιγραφήματα 

έχει γράψει ο Γ. Σεφέρης. Συγκεκριμένα, στην ποιητική 

του συλλογή«Ημερολόγιο Καταστρώματος Β΄»υπάρχει το 

ποίημα που τιτλοφορείται «Καλλιγράφημα», του οποίου οι 

στίχοι σχηματίζουν τις σιλουέτες τριών ιστιοφόρων του 

Νείλου.