25.2.22

Έθιμα της Καθαράς Δευτέρας

Η περίοδος των τριών εβδομάδων πριν τη Σαρακοστή του Πάσχα, ονομάζεται Τριώδιο. Είναι τρεις χαρούμενες εβδομάδες με ξεφαντώματα, χαρές και γέλια, πριν από την εγκράτεια της Σαρακοστής, που κρατά εφτά εβδομάδες. Με την έναρξη του Τριωδίου και σε όλη τη διάρκεια των τριών εβδομάδων της Απόκριάς, ο λαός συνηθίζει τις μεταμφιέσεις.
Οι παραδοσιακές μεταμφιέσεις του λαού μας δεν έχουν μόνο ψυχαγωγικό σκοπό. Αποτελούν εκδηλώσεις με πανάρχαια καταγωγή, που έχουν σκοπό να εξασφαλίσουν την υγεία, τη βλάστηση και την καρποφορία της γης με τον ερχομό της άνοιξης. 


Γαλαξίδι… Αλευρομουτζουρώματα
Στο Γαλαξίδι, το απόγευμα της Kαθαράς Δευτέρας, θυμίζει εμπόλεμη ζώνη. Ντόπιοι, χωρισμένοι σε ομάδες, μάχονται μεταξύ τους στοχεύοντας, ο ένας τον άλλον, με αλεύρι και χρωματιστή σκόνη. Η συνήθεια έμεινε στην ιστορία ως «αλευροπόλεμος» ή αλλιώς «αλευρομουτζουρώματα».



Θήβα… ο Βλάχικος Γάμος
Στη Θήβα, πραγματοποιείται την Καθαρά Δευτέρα, πιστή αναπαράσταση του Βλάχικου Γάμου. Το έθιμο ταξιδεύει στις μέρες μας από το 1830.





Λειβαδιά… το Γαϊτανάκι
Στη Λειβαδιά, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, οργανώνεται το περίφημο «Γαϊτανάκι». Σύμφωνα με την παράδοση, στις συνοικίες της πόλης, οιγείτονες αναμεταξύ τους, ετοιμάζουν το «Γαϊτανάκι» τους. Στη συνέχεια, συνοδεία αρμάτων, καταφθάνει στην κεντρική πλατεία σωρεία «Γαϊτανακίων», τα οποία αναμειγνύονταιδημιουργώντας ένα θέαμα μοναδικό.


Δεκατρία άτομα χρειάζονται για να στήσουν το χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο
 στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου ξεκινούν 12 μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. Οικορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο.
Γύρω από το στύλο, 12 χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν μαζί, σε 6 ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι. Καθώς κινούνται γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του κι έτσι όπως γυρνούν πλέκουν τις κορδέλες γύρω από το στύλο δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν γύρω από το στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα.


Πάτρα… Καρναβάλι
Η ελληνική πρωτεύουσα του καρναβαλιού. Ολόκληρη η πόλη μετατρέπεται κατά τη διάρκεια της Αποκριάς σε έναν απέραντο χώρο διασκέδασης και ξεφαντώματος. Φαντασία, δημιουργικότητα, εφέ ηχητικά και οπτικά, φέρνουν χορό και τραγούδια στους δρόμους.



Νάξος… Κουδουνάτοι, Λεβέντες και Ληστές
Στη Νάξο, όπου η μυθολογία την αναφέρει ως το νησί – γενέτειρα του Θεού Διονύσου, τα αποκριάτικα έθιμα αποτελούν παράδοση ανθεκτική μέσα στο χρόνο. 
Οι Κουδουνάτοι, φορούν κάπα και κουκούλα, τριγυρίζουν στα χωριά και προκαλούν μεγάλη φασαρία και θόρυβο ενώ ταυτόχρονα προβαίνουν σε άσεμνες εκφράσεις και χειρονομίες.

Λέρος και Σύμη… Καμουζέλες
Οι Αποκριές γιορτάζονται με τις "καμουζέλες", μασκαράτες και τους αυτοσχέδιους ποιητές που σκαρώνουν περιπαιχτικά στιχάκια τα οποία τα απαγγέλλουν παιδιά ντυμένα καλογεράκια πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι. Το ίδιο έθιμο έχουν επίσης και στην Σύμη.

Κέρκυρα... Ο Σιορ Καρνάβαλος
Στην Κέρκυρα, η επτανησιακή παράδοση επιτάσσει την παρουσία του ντελάλη, ο οποίος το πρωί, συνοδευόμενος από σαλπιγκτές και τυμπανιστές, κυκλοφορεί στους δρόμους της πόλης, αναγγέλλοντας τον ερχομό του Σιορ Καρνάβαλου.
Πομπή αρμάτων, ορχήστρες φιλαρμονικές και παρέες ντυμένες αποκριάτικα, μαζεύονται στην Κάτω Πλατεία όπου και τερματίζεται και η διαδρομή που ακολουθεί η παρέλαση του Σιορ Καρνάβαλου. Το κάψιμο του Σιορ Καρνάβαλου αποτελεί την κορύφωση του εθίμου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου