23.1.12
Η Πουπού και η Καρλότα
Μια όμορφη ιστορία του Ευγένιου Τριβιζά που διηγείται τον έρωτα μιας αλεπούς για μία κότα.
το link προέρχεται από τη σελίδα Μικρός Αναγνώστης
Τρισδιάστατες περιηγήσεις
Μέσω του ίντερνετ μπορούμε να επισκεφτούμε πολλά μέρη της Ελλάδας και του πλανήτη μας χωρίς να χρειαστεί να ταξιδέψουμε, χωρίς καν να χρειαστεί να μετακινηθούμε από την θέση μας! Δεν είναι κάποιο μαγικό κόλπο αλλά η εικονική περιήγηση!
Μπορούμε να βρούμε εικονική περιήγηση για:
**την Βουλή των Ελλήνων
**το ΜΕΤΡΟ της Αθήνας
**το κάστρο της Μονεμβασιάς
**το Ναύπλιο
**την πόλη της Ρόδου
**το λαογραφικό και ιστορικό μουσείο της Λέρου
**διάφορα μέρη της Ελλάδας
**την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης
**το μουσείο του Λούβρου
**την Καπέλα Σιξτίνα
**το Πάνθεον της Ρώμης
13.1.12
Διατροφή. Πρακτικές συμβουλές για την υγεία των παιδιών
του Τάμπαλη Κων/νου, Διδάκτορα
του Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου,
Διευθυντή του 7ου Δ.Σ. Χαϊδαρίου
Η υγεία του
παιδιού, ορίζεται από τη ψυχική, κοινωνική και σωματική του ευεξία και
επηρεάζεται από τις καθημερινές του συνήθειες και το περιβάλλον στο οποίο ζει. Οι
έξι από τις δέκα πιο κοινές χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις,
καρκίνος, εγκεφαλικά επεισόδια, πνευμονικές παθήσεις, σακχαρώδης διαβήτης και
παθήσεις του ήπατος) μπορούν να προληφθούν αν ακολουθούμε έναν υγιεινό τρόπο
ζωής. Οι δύο βασικότεροι παράγοντες που καθορίζουν την υγεία μας είναι οι
γενετικές καταβολές και ο τρόπος ζωής (π.χ. πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα,
αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη, καθιστική ζωή κ.α.). Οι περισσότερες ασθένειες
έχουν μια γενετική βάση, αλλά το αν κάποιο άτομο θα παρουσιάσει κάποια
συγκεκριμένη ασθένεια ή όχι εξαρτάται από τον τρόπο ζωής του. Λαμβάνοντας υπόψη
το γεγονός ότι δεν μπορούμε να επέμβουμε στο γονιδίωμά μας, και με σκοπό την
διατήρηση και βελτίωση της δημόσιας υγείας, σημαντικότεροι Διεθνείς Οργανισμοί
Υγείας καθόρισαν ως πρωταρχικούς στόχους για την επίτευξη των παραπάνω σκοπών:
α) την αύξηση του επιπέδου της φυσικής δραστηριότητας και β) την βελτίωση των
διατροφικών συνηθειών. Παράγοντες όπως, η μείωση των
διατροφικών ελλείψεων, η αύξηση της διαθεσιμότητας τροφίμων πλούσιων σε
θερμίδες και λίπη, και κυρίως η υιοθέτηση ενός καθιστικού τρόπου ζωής συμβάλλουν
στην αύξηση του επιπολασμού της παιδικής παχυσαρκίας και των επακόλουθων
προβλημάτων υγείας. Η διατροφή αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα του μεγέθους
του σώματος και παράγοντες όπως η ισορροπία των θρεπτικών ουσιών και το
ημερήσιο πρόγραμμα κατανάλωσης της τροφής σχετίζονται σημαντικά με την σύνθεση
του σώματος. Κατά την αναζήτηση των πιθανών αιτιολογικών παραγόντων του
αυξημένου επιπολασμού της παιδικής παχυσαρκίας των τελευταίων χρόνων θα πρέπει
να λάβουμε σοβαρά υπόψη και τις πιθανές αλλαγές στην πρόσληψη της τροφής.
Οι διατροφικές
συνήθειες των παιδιών καθορίζονται από το κοινωνικό περιβάλλον (οικογένεια,
φίλοι, δάσκαλος), τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (διαφήμιση, προώθηση κ.λ.π.), την
πρόσβαση-διαθεσιμότητα-κόστος τροφίμων (σπίτι, κυλικείο, super-market), τα χαρακτηριστικά του τροφίμου
(υφή, χρώμα, σχήμα) και τις γευστικές προτιμήσεις των παιδιών (π.χ. γλυκό,
αλμυρό).
Τα θρεπτικά
συστατικά που υπάρχουν στη φύση χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
Α) Τα μακροθρεπτικά
ή θερμιδογόνα: εδώ
περιλαμβάνονται μόνο τα θρεπτικά συστατικά των τροφών που αποδίδουν ενέργεια
(δηλαδή θερμίδες) στον οργανισμό. Συγκεκριμένα αυτά τα συστατικά είναι τα
ακόλουθα: Υδατάνθρακες, Πρωτεΐνες και Λίπη.
Οι υδατάνθρακες αποτελούν
την κύρια πηγή ενέργειας για τον οργανισμό αλλά και το κεντρικό νευρικό σύστημα
(εγκέφαλος). Είναι απαραίτητο να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση, ώστε ο
οργανισμός να προσλαμβάνει την απαιτούμενη ενέργεια για την εκτέλεση των
καθημερινών λειτουργιών του.
Διακρίνονται σε δύο
μεγάλες κατηγορίες: Απλοί υδατάνθρακες όπως η γλυκόζη, η φρουκτόζη και η
γαλακτόζη. Σύνθετοι υδατάνθρακες όπως το άμυλο και οι φυτικές ίνες.
Σημαντικότερες πηγές αμύλου είναι τα δημητριακά (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι) ενώ
τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες είναι τα όσπρια τα λαχανικά και τα φρούτα. Αυξημένη
καθημερινή πρόσληψη απλών υδατανθράκων και ελλιπής στοματική υγιεινή αυξάνει
τον κίνδυνο για τερηδόνα. Αντίθετα η κατανάλωση αμύλου συμβάλλει στην παροχή
ενέργειας στον οργανισμό βοηθώντας να ανταπεξέλθει με επιτυχία σε κάθε μορφή
σωματικής ή πνευματικής δραστηριότητας. Αν μάλιστα αυτές οι πηγές αμύλου είναι
πλούσιες σε φυτικές ίνες, επιτυγχάνουμε ταυτόχρονα και καλύτερη λειτουργία του
πεπτικού συστήματος.
Οι πρωτεΐνες αποτελούν
το κατεξοχήν δομικό υλικό του σώματος αφού είναι κύριο συστατικό των μυών, των
οργάνων στο σώμα καθώς και του αίματος. Επιπλέον, συμμετέχουν στη σύνθεση νέων
και την ανάπλαση φθαρμένων ιστών. Οι σημαντικότερες πηγές πρωτεϊνών είναι τα
τρόφιμα ζωικής προέλευσης και τα παράγωγά τους, όπως κρέας, ψάρια, οστρακοειδή,
πουλερικά, αβγά και γαλακτοκομικά προϊόντα καθώς και τα τρόφιμα φυτικής
προέλευσης, όπως όσπρια και δημητριακά. Αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης από τρόφιμα
ζωικής προέλευσης (κυρίως κρέατος) συνεπάγεται και αυξημένη πρόσληψη λίπους και
θερμίδων και φαίνεται να σχετίζεται με αύξηση σωματικού βάρους. Αντίθετα, η
εναλλακτική πρόσληψη πρωτεΐνης από τρόφιμα φυτικής προέλευσης σε κάποια από τα
κύρια γεύματα της εβδομάδας θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική γιατί όχι μόνο είναι
φτωχά σε λίπος και θερμίδες αλλά και γιατί είναι πολύ πλούσια σε άλλα
απαραίτητα θρεπτικά συστατικά όπως φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα.
Τα λίπη προσδίδουν
γεύση και άρωμα στο φαγητό και είναι απαραίτητα για τη μεταφορά και απορρόφηση
κάποιων βιταμινών. Δίνουν 9 χιλιοθερμίδες ανά γραμμάριο και αποθηκεύονται στο
σώμα. Συναντώνται τόσο σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως ελαιόλαδο,
σπορέλαια, ξηροί καρποί όσο και τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως πλήρη
γαλακτοκομικά (π.χ. τυρί, κρέμα γάλακτος και μαγιονέζα), βούτυρο, κρέας,
πουλερικά, ψάρια και αλλαντικά. Πηγές πλούσιες σε λίπη είναι και τα διάφορα
παράγωγα των παραπάνω τροφίμων και τα οποία παρασκευάζονται από τις βιομηχανίες
τροφίμων, όπως γλυκά, πατατάκια, μαγιονέζα, κα. Καθημερινή αυξημένη κατανάλωση
λίπους και από τις δύο κατηγορίες (φυτικής και ζωικής προέλευσης) και κυρίως
από τα τρόφιμα που εμπεριέχουν κρυμμένο λίπος σχετίζεται με αύξηση του
σωματικού βάρους και κυρίως του σωματικού λίπους καθώς και με μειωμένη απόδοση
σε αθλητικές ή άλλες σωματικές δραστηριότητες αλλά και μακροπρόθεσμα με διάφορα
προβλήματα υγείας. Αντίθετα, η χρήση ελαιολάδου με μέτρο βοηθά στην καλύτερη
λειτουργία του κυκλοφοριακού συστήματος, της καρδιάς και των αγγείων και
εξασφαλίζει κάποιες απαραίτητες βιταμίνες (λιποδιαλυτές) για το σώμα.
Β) Τα μικροθρεπτικά
συστατικά ή μη θερμιδογόνα: εδώ
ανήκουν τα συστατικά εκείνα που δεν αποδίδουν ενέργεια στον οργανισμό όταν
καταναλώνονται. Συγκεκριμένα, οι Βιταμίνες και τα Μέταλλα.
Οι
βιταμίνες περιλαμβάνουν τις λιποδιαλυτές (Α, D, E και K) και τις
υδατοδιαλυτές βιταμίνες (βιταμίνη C και σύμπλεγμα βιταμινών Β). Συμμετέχουν σε
διάφορες λειτουργίες του οργανισμού (π.χ. ενίσχυση ανοσοποιητικού συστήματος,
προστασία της καρδιάς, καλή λειτουργία της όρασης κ.ά.). Τρόφιμα πλούσια σε
λιποδιαλυτές βιταμίνες είναι το συκώτι, τα καρότα, τα λιπαρά ψάρια, τα
γαλακτοκομικά και τα διάφορα έλαια. Οι περισσότερες υδατοδιαλυτές βιταμίνες
συναντώνται σε μεγάλη ποικιλία τροφίμων και κυρίως σε φρούτα, λαχανικά και
όσπρια, ενώ κάποιες υπάρχουν και στο κρέας, τα ψάρια.
Τα μέταλλα περιλαμβάνουν
το ασβέστιο, το φώσφορο, το μαγνήσιο, τον σίδηρο, τον ψευδάργυρο, το σελήνιο,
το φθόριο, το νάτριο και το κάλιο. Έχουν ιδιαίτερη σημασία και οφέλη για τον
οργανισμό. Πιο συγκεκριμένα, τα μέταλλα συμμετέχουν στη σύνθεση νέων ιστών,
στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη νοητική λειτουργία. Ποικιλία τροφίμων στο
καθημερινό διαιτολόγιο εξασφαλίζει την επαρκή πρόσληψή τους. Καλές
πηγές ασβεστίου, μαγνησίου και φωσφόρου είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα,
ενώ πλούσια σε σίδηρο είναι το κρέας και κάποια όσπρια, όπως οι φακές και τα
φασόλια. Καλές πηγές καλίου είναι τα φρούτα και τα λαχανικά ενώ το αλάτι
που προσθέτουμε στο φαγητό, όλα τα επεξεργασμένα τρόφιμα (λευκό ψωμί,
πατατάκια, μπισκότα κ.ά.), αλλά κι εκείνα που αποτελούν κρυφές πηγές αλατιού
(π.χ. αλατισμένοι ξηροί καρποί, τυριά, αλλαντικά, κονσέρβες, κ.ά.) είναι
πλούσια σε νάτριο. Αυξημένη πρόσληψη αλατιού ή τροφίμων που περιέχουν
αλάτι οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης και επιβάρυνση της καρδιακής
λειτουργίας και των αγγείων.
Κάθε ομάδα τροφίμων σχετίζεται με συγκεκριμένα οφέλη στην υγεία. Οι ομάδες τροφίμων
περιλαμβάνουν τις παρακάτω: α) δημητριακών β) λαχανικών γ) φρούτων δ)
γαλακτοκομικών, ε) κρέατος στ) λίπους και ζ) γλυκών-μικρογευμάτων-αναψυκτικών.
Η Ομάδα δημητριακών δίνει στο σώμα ενέργεια για να μπορεί να κινείται,
να τρέχει. Είναι όπως τα καύσιμα στο αυτοκίνητο. Η ομάδα των φρούτων χαρίζει λαμπερό δέρμα και λαμπερά μαλλιά,
όμορφη εμφάνιση. Η ομάδα λαχανικών βοηθά στην καλή λειτουργία του
πεπτικού συστήματος (εντέρου). Η ομάδα του κρέατος είναι σημαντική για
την ανάπτυξη και το χτίσιμο ενός γερού και δυνατού σώματος και τη δημιουργία
γερών μυών. Η ομάδα των γαλακτοκομικών χαρίζει γερά οστά και δόντια. Η ομάδα
του λίπους δίνει γεύση και άρωμα στο φαγητό, ενώ η ομάδα των γλυκών και
αναψυκτικών αυξάνει τον κίνδυνο για τερηδόνα και αυξημένο σωματικό βάρος.
Συχνά τίθεται το
ερώτημα. Υπάρχουν καλές και κακές τροφές; Υπάρχουν τρόφιμα που απαγορεύεται ή
επιτρέπεται να τα καταναλώσουν τα παιδιά; Η απάντηση είναι ΌΧΙ.
Ποιες είναι λοιπόν
οι καλές και ποιές οι λιγότερο καλές επιλογές από κάθε ομάδα τροφίμων;
Oμάδα Δημητριακών
Πολύ καλές επιλογές: Δημητριακά
ολικής άλεσης, ψωμί ολικής άλεσης, πατάτες ψητές.
Λιγότερο καλές επιλογές:
Δημητριακά με σοκολάτα, άσπρο ψωμί, αλμυρά κράκερς, πατάτες τηγανητές.
Ομάδα Κρέατος
Πολύ καλές επιλογές: Μοσχαρίσια
μπριζόλα χωρίς ορατό λίπος, φακές, ψάρι ψητό, φασόλια γίγαντες, βραστό αυγό.
Λιγότερο καλές επιλογές: Τηγανητή
χοιρινή μπριζόλα, τηγανητό αυγό, λουκάνικο χωριάτικο, μορταδέλα.
Ομάδα Φρούτων
Πολύ καλές επιλογές: Μήλο,
μπανάνα, πορτοκάλι, αχλάδι, χυμός από φρέσκα φρούτα.
Λιγότερο καλές επιλογές:
Φρουτοσαλάτα με σαντιγί, φράουλες με ζάχαρη, ροδάκινο κομπόστα, νέκταρ.
πορτοκαλιού
Ομάδα Λαχανικών
Πολύ καλές επιλογές: Αγγούρι,
μπρόκολο, βραστά κολοκυθάκια, ψητές μελιτζάνες, μαρούλι.
Λιγότερο καλές επιλογές: τηγανητά
κολοκυθάκια, τηγανητές μελιτζάνες.
Ομάδα Γαλακτοκομικών
Πολύ καλές επιλογές: Γάλα άσπρο
2% λιπαρά, γιαούρτι 2% λιπαρά με φρέσκα φρούτα, ανθότυρο.
Λιγότερο καλές επιλογές: Γάλα
άσπρο 4% λιπαρά, γιαούρτι στραγγιστό, γάλα σοκολατούχο 2% λιπαρά, κρέμα
γάλακτος, φέτα.
Στη συνέχεια
προτείνονται κάποιες πρακτικές συμβουλές για τους γονείς με σκοπό την ενίσχυση
και βελτίωση των σωστών διατροφικών πρακτικών.
* Περιορίζω
το έτοιμο φαγητό που έρχεται στο σπίτι (delivery)
* Περιορίζω τις αγορές από περίπτερα, κυλικεία,
κ.λ.π.
* Εξαφανίζω
από το σπίτι τα έτοιμα σνακ (μπισκότα, γαριδάκια, bake-rols κ.λ.π.)
* Τοποθετώ
σε εμφανές σημείο μία φρουτιέρα με φρέσκα φρούτα
* Φροντίζω
να προμηθεύομαι περισσότερο τα τρόφιμα που αποτελούν τις καλές επιλογές
* Φροντίζω
να μαγειρεύω συνηθέστερα τις περισσότερο υγιεινές επιλογές
* Φροντίζω
να δίνω ο ίδιος το καλό παράδειγμα
* Και φυσικά, δεν χρησιμοποιώ ποτέ το φαγητό ως επιβράβευση ή
τιμωρία.
Ακολούθως, προτείνονται
κάποια παραδείγματα ενδιάμεσων γευμάτων.
Παράδειγμα πρωινού
• 1 τοστ με τυρί χαμηλό σε
λιπαρά, ντομάτα και μαρούλι + 1 ποτήρι φυσικό χυμό φρούτων
• 1 ποτήρι γάλα με χαμηλά λιπαρά
+ 1 μπολ δημητριακά πρωινού ολικής αλέσεως
Παραδείγματα για ενδιάμεσα
μικρογεύματα
• 1 γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά +
Δημητριακά ολικής αλέσεως
• 1 γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά + 1
φρούτο
• 1 φέτα μαύρο ψωμί + 1 ποτήρι
φυσικό χυμό φρούτων ή φρούτο
• Τοστ με μαύρο ψωμί, τυρί χαμηλό
σε λιπαρά, ντομάτα και μαρούλι
• Φρουτοσαλάτα με μέλι και ξηρούς
καρπούς
•
1 κουλούρι Θεσσαλονίκης + 1 φρούτο
· 1 κομμάτι σπιτικό κέικ
+ 1 χυμό
Τέλος, θα πρέπει να
θυμάμαι ότι το σώμα μου αλλάζει καθώς μεγαλώνω! Συμπερασματικά λοιπόν δίνουμε
έμφαση στα παρακάτω:
- Υποστήριξη της ανάπτυξης των παιδιών
- Έμφαση στην ποικιλία, την ισορροπία, το μέτρο
- Η απαγόρευση ως τεχνική προκαλεί πολλές φορές αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα
- Αποφυγή διαιτών με τον παραδοσιακό τρόπο.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)