Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας

Ο Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας (1906 - 1994) ήταν 

σημαντικός Έλληνας ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης, 

εικονογράφος, συγγραφέας και ακαδημαϊκός. Διετέλεσε 

καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και ιδρυτικό 

μέλος του ελληνικού τμήματος της 

"AICA" (Association Internationale des Critiques d’Art, 

Διεθνής Ένωση Κριτικών Τέχνης).

Ο Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 

26 Φεβρουαρίου 1906. Πατέρας του ήταν ο καταγόμενος 

από τα Ψαρά αξιωματικός του Βασιλικού 

Ναυτικού Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος. Μητέρα του η Ελένη 

Γκίκα, της γνωστής οικογένειας Γκίκα, η οποία είχε 

εγκατασταθεί στην Ύδρα. Ο μικρός Νίκος βρισκόταν κάθε 

καλοκαίρι στο νησί και αυτή η διαμονή του επηρέασε την 

καλλιτεχνική του δημιουργία. Οι γονείς του, με την 

παραίνεση του σχολείου του, στο οποίο είχε απαλλαγεί από 

το μάθημα της ιχνογραφίας λόγω εξαίρετων επιδόσεων, 

αντιλαμβανόμενη το ταλέντο του νεαρού τον έστειλε να 

μαθητεύσει το 1921, κοντά στον  Κωνσταντίνο Παρθένη.

Το 1922 ολοκληρώνει τις εγκύκλιες σπουδές του στο 

Λεόντιο Λύκειο και αρχικά εγγράφεται στη Φιλοσοφική 

Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1923 εγκαταλείπει τη 

Σχολή και την Αθήνα, μετοικώντας για σπουδές στο Παρίσι, 

όπου εγγράφεται στη Σορβόννη, παρακολουθώντας 

μαθήματα γαλλικής και ελληνικής φιλολογίας και 

αισθητικής. Η πρώτη ατομική του έκθεση οργανώνεται το 

1927 στην Galerie Percier στο Παρίσι. Το 1928 εκθέτει για 

πρώτη φορά στην Αθήνα στη γκαλερί 

"Στρατηγοπούλου" .

 Το 1941 εκλέγεται καθηγητής στην έδρα του Σχεδίου της 

Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσοβίου 

Πολυτεχνείου, όπου και δίδαξε έως το 1958. Το 1972 

εκλέγεται τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1986 

επίτιμο μέλος της Royal Academy of Arts του Λονδίνου. 

Ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ της Αρχιτεκτονικής 

Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1982) και 

επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του 

Πανεπιστημίου Αθηνών (1991).

Αυτοπροσωπογραφία του καλλιτέχνη 

Εκτός από τη ζωγραφική, όπου είχε μεγάλη και πολύ 

σημαντική παραγωγή, ο Γκίκας ασχολήθηκε με τη 

γλυπτική, τη χαρακτική, τη σκηνογραφία και την 

εικονογράφηση βιβλίων αλλά και την κριτική τέχνης. 

Συνέγραψε βιβλία, άρθρα και μελέτες για την 

Αρχιτεκτονική και την Αισθητική, καθώς και δοκίμια για την 

ελληνική τέχνη. Η Ύδρα των παιδικών του χρόνων έπαιξε 

σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αισθητικής του, 

καθώς του επέτρεψε να συνδυάσει στοιχεία γεωμετρικού 

κυβισμού, αρχιτεκτονικής και φωτός. Ο ίδιος είχε δηλώσει 

ότι επηρεάστηκε βαθύτατα από το έργο του Ματίς, αλλά 

σημαντική ήταν, επίσης, η επίδραση των Μπρακ και 

Πικάσσο.