Η εξέλιξη της γραφής
Οι περισσότερες πλάκες βρέθηκαν με σφηνοειδή γραφή καταγράφοντας δικαστικές αποφάσεις, εμπορικές συναλλαγές, ευρετήρια και αναφορές σε ανθρώπους και θεότητες. Έχουν βρεθεί όμως και κείμενα λογοτεχνικά ύμνοι αλλά και κείμενα θρησκευτικού περιεχομένου.
Οι πήλινες πλάκες ήταν ανθεκτικές στο χρόνο και στις φυσικές καταστροφές αλλά δεν ήταν βολικές στην μετακίνηση έτσι δεν άργησαν να αντικατασταθούν από ένα άλλο υλικό …Τον πάπυρο!
Πάπυρος
Το αμέσως επόμενο υλικό στο οποίο οι αρχαίοι έγραφαν ήταν ο γνωστός σε όλους μας πάπυρος , ο οποίος και χρησιμοποιήθηκε από όλοι την κλασσική αρχαιότητα και κατασκευάζονταν από το φυτό πάπυρος που φύτρωνε στην Αίγυπτο και συγκεκριμένα στις όχθες του Νείλου . Έχουν βρεθεί κείμενα πάνω σε πάπυρο από το 3000 πΧ αλλά επίσης έχουν βρεθεί εικονογραφήσεις παπύρου που χρονολογούνται ακόμα πιο παλαιές.
Αλλά όπως οι πήλινες πλάκες και ο πάπυρος είχε σημαντικά μειονεκτήματα.
Ναι μεν ήταν εύκολός στην μετακίνηση σε σχέση με τις πλάκες αλλά ήταν πολύ ευέστητος. Τα μεγάλα μήκη του έκαναν το δίπλωμα και το ξεδίπλωμα να τον φθείρουν. Ένας εχθρός του ήταν και η υγρασία αλλά και ο σκόρος-ποντίκια που προκαλούσαν φθορές. Έτσι και αυτό το υλικό αντικαταστάθηκε από την περγαμηνή.
Περγαμηνή
Αυτή τη φόρα η λύση έρχεται από την Πέργαμο. Σύμφωνα με μαρτυρία του Πλινίου η περγαμηνή δημιουργήθηκε λόγω της προσωρινής διακοπής στην εισαγωγή του παπύρου από την Αίγυπτο τον 2ο αιώνα πΧ. Αυτό ανάγκασε τον ηγεμόνα της Περγάμου να θέσει την περγαμηνή ως υποκατάστατο του παπύρου.
Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες γινόταν χρήση και επεξεργασία δοράς ζώων για την κατασκευή της . Αρχικά έβγαζαν το λίπος και το σμήγμα ώστε να μείνει μόνο το δέρμα. Έπειτα έβαζαν την δορά σε γαλάκτωμα ασβέστη (για 3 μέρες ) και μετά την έξαναν για να φύγουν υπολείμματα σαρκός. Μετά την λείαιναν και την λεύκαιναν ώστε να πάρει την μορφή που ήθελαν.
Το χαρτί
Το χαρτί εφευρέθηκε στην Κίνα τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Μια αρχαία παράδοση, με την οποία σε γενικές γραμμές συμφωνεί και η νεότερη αρχαιολογική έρευνα, χρονολογεί την ανακάλυψή του το 105 μΧ. και την αποδίδει στον αξιωματούχο Τσάι Λουν. Η τέχνη της κατασκευής του χαρτιού παρέμενε άγνωστη για τον υπόλοιπο κόσμο μέχρι τα μέσα του 8ου αι. Την εποχή αυτή (751 μ.) δύο κινέζοι χαρτοποιοί πιάστηκαν αιχμάλωτοι από τους Άραβες στον πόλεμο για την κατάκτηση του Τουρκεστάν και το μεγάλο μυστικό διέρρευσε.
Σχεδόν αμέσως ιδρύθηκε η πρώτη αραβική χαρτοποιία στη Σαμαρκάνδη. Σύντομα ακολούθησαν και άλλες στο Χαλέπι, τη Δαμασκό, τη Βαμβύκη (απ΄ όπου και το όνομα «βαμβύκινος» ή «βομβύκινος κώδιξ», με το οποίο ήταν γνωστό το βιβλίο που ήταν γραμμένο σε χαρτί στο Βυζάντιο) και διάφορες πόλεις της Μέσης Ανατολής.
Η εξέλιξη της γραφής
Η ανάπτυξη της γραφής έφτασε, θα λέγαμε, σε σημείο αξεπέραστο. Σταδιακά φτάσαμε σ’ αυτό που σήμερα λέγεται ηλεκτρονική γραφή.
Οι παλαιότερες αναφορές της γραφής λογίζονται γύρω στο 5000 π.Χ.. Ήταν οι αρχαίες γραφές με στυλιζαρισμένες εικόνες που έδειχναν αντικείμενα ή ιδέες, παραδείγματος χάρη ένα πουλί για το πουλί, και άλλα.
Έχουμε, για παράδειγμα, την Εβραϊκή γλώσσα που τότε είχε 22 σύμφωνα, δίχως φωνήεντα, (αφού τότε δεν υπήρχαν), και με τον τρόπο αυτό γράφτηκε το μεγαλύτερο μέρος της Παλαιάς Διαθήκης και διαβάζονταν από δεξιά προς αριστερά. Αργότερα τα γράμματα άρχισαν να δηλώνουν και αριθμούς.
Αρκετά έγγραφα ήταν γραμμένα σε περγαμηνές ή πάπυρους που εξαιτίας του υγρού εδάφους δεν διασώθηκαν. Όσα όμως γράφηκαν πάνω σε κομμάτια αγγείων, υπάρχουν μέχρι σήμερα.
Ελληνική
Η Ελληνική γραφή και γλώσσα, με αλφάβητο ίδιας καταγωγής με το Εβραϊκό, ήταν η διεθνής γλώσσα της Εγγύς Ανατολής και των Μεσογειακών χωρών στους Ρωμαϊκούς χρόνους.
Η Ιταλία συνέβαλε, με τα Λατινικά της, σημαντικά στη διάδοση του πολιτισμού. Έτσι ήρθε η σειρά του μεγάλου γεγονότος. Το τύπωμα ενός βιβλίου με 42 σειρές, το 1457. Το βιβλίο αυτό ήταν η Αγία Γραφή, το πρώτο τυπωμένο βιβλίο.
Η Δ΄τάξη του σχολείου μας επισκέφθηκε το ίδρυμα Ευγενίδου και παρακολούθησε το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα με θέμα: Η ιστορία της γραφής.
Οι πήλινες πλάκες
Οι πήλινες πλάκες είναι οι πρόγονοι των σημερινών βιβλίων και πιστεύεται πως είναι το πρώτο υλικό στο οποίο οι άνθρωποι αποτύπωναν τις σκέψεις τους δηλαδή έγραφαν. Οι πήλινες πλάκες χρησιμοποιηθήκαν κυρίως από λαούς της Μεσοποταμίας όπως Σουμέριους, Βαβυλώνιους και άλλους λαούς. Οι περισσότερες πλάκες βρέθηκαν με σφηνοειδή γραφή καταγράφοντας δικαστικές αποφάσεις, εμπορικές συναλλαγές, ευρετήρια και αναφορές σε ανθρώπους και θεότητες. Έχουν βρεθεί όμως και κείμενα λογοτεχνικά ύμνοι αλλά και κείμενα θρησκευτικού περιεχομένου.
Οι πήλινες πλάκες ήταν ανθεκτικές στο χρόνο και στις φυσικές καταστροφές αλλά δεν ήταν βολικές στην μετακίνηση έτσι δεν άργησαν να αντικατασταθούν από ένα άλλο υλικό …Τον πάπυρο!
Το αμέσως επόμενο υλικό στο οποίο οι αρχαίοι έγραφαν ήταν ο γνωστός σε όλους μας πάπυρος , ο οποίος και χρησιμοποιήθηκε από όλοι την κλασσική αρχαιότητα και κατασκευάζονταν από το φυτό πάπυρος που φύτρωνε στην Αίγυπτο και συγκεκριμένα στις όχθες του Νείλου . Έχουν βρεθεί κείμενα πάνω σε πάπυρο από το 3000 πΧ αλλά επίσης έχουν βρεθεί εικονογραφήσεις παπύρου που χρονολογούνται ακόμα πιο παλαιές.
Αλλά όπως οι πήλινες πλάκες και ο πάπυρος είχε σημαντικά μειονεκτήματα.
Ναι μεν ήταν εύκολός στην μετακίνηση σε σχέση με τις πλάκες αλλά ήταν πολύ ευέστητος. Τα μεγάλα μήκη του έκαναν το δίπλωμα και το ξεδίπλωμα να τον φθείρουν. Ένας εχθρός του ήταν και η υγρασία αλλά και ο σκόρος-ποντίκια που προκαλούσαν φθορές. Έτσι και αυτό το υλικό αντικαταστάθηκε από την περγαμηνή.
Περγαμηνή
Αυτή τη φόρα η λύση έρχεται από την Πέργαμο. Σύμφωνα με μαρτυρία του Πλινίου η περγαμηνή δημιουργήθηκε λόγω της προσωρινής διακοπής στην εισαγωγή του παπύρου από την Αίγυπτο τον 2ο αιώνα πΧ. Αυτό ανάγκασε τον ηγεμόνα της Περγάμου να θέσει την περγαμηνή ως υποκατάστατο του παπύρου.
Σύμφωνα με αρχαίες μαρτυρίες γινόταν χρήση και επεξεργασία δοράς ζώων για την κατασκευή της . Αρχικά έβγαζαν το λίπος και το σμήγμα ώστε να μείνει μόνο το δέρμα. Έπειτα έβαζαν την δορά σε γαλάκτωμα ασβέστη (για 3 μέρες ) και μετά την έξαναν για να φύγουν υπολείμματα σαρκός. Μετά την λείαιναν και την λεύκαιναν ώστε να πάρει την μορφή που ήθελαν.
Το χαρτί
Το χαρτί εφευρέθηκε στην Κίνα τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Μια αρχαία παράδοση, με την οποία σε γενικές γραμμές συμφωνεί και η νεότερη αρχαιολογική έρευνα, χρονολογεί την ανακάλυψή του το 105 μΧ. και την αποδίδει στον αξιωματούχο Τσάι Λουν. Η τέχνη της κατασκευής του χαρτιού παρέμενε άγνωστη για τον υπόλοιπο κόσμο μέχρι τα μέσα του 8ου αι. Την εποχή αυτή (751 μ.) δύο κινέζοι χαρτοποιοί πιάστηκαν αιχμάλωτοι από τους Άραβες στον πόλεμο για την κατάκτηση του Τουρκεστάν και το μεγάλο μυστικό διέρρευσε.
Σχεδόν αμέσως ιδρύθηκε η πρώτη αραβική χαρτοποιία στη Σαμαρκάνδη. Σύντομα ακολούθησαν και άλλες στο Χαλέπι, τη Δαμασκό, τη Βαμβύκη (απ΄ όπου και το όνομα «βαμβύκινος» ή «βομβύκινος κώδιξ», με το οποίο ήταν γνωστό το βιβλίο που ήταν γραμμένο σε χαρτί στο Βυζάντιο) και διάφορες πόλεις της Μέσης Ανατολής.
Η εξέλιξη της γραφής
Η ανάπτυξη της γραφής έφτασε, θα λέγαμε, σε σημείο αξεπέραστο. Σταδιακά φτάσαμε σ’ αυτό που σήμερα λέγεται ηλεκτρονική γραφή.
Οι παλαιότερες αναφορές της γραφής λογίζονται γύρω στο 5000 π.Χ.. Ήταν οι αρχαίες γραφές με στυλιζαρισμένες εικόνες που έδειχναν αντικείμενα ή ιδέες, παραδείγματος χάρη ένα πουλί για το πουλί, και άλλα.
Ιερογλυφικά
Γύρω στο 3000 π.Χ. οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ανέπτυξαν την ιερογλυφική γραφή.
Σφηνοειδής γραφή
Στη συνέχεια αυτή η πρωτόγονη γραφή από ιδεογράμματα κατάληξε σε μια σφηνοειδή γραφή τριγωνικών στοιχείων, που χαράσσονταν πάνω σε πηλό.
Εβραϊκά
Με το χρόνο, όμως, σημαντικά βήματα έγιναν στην εξέλιξη της γραφής, όπως η ανάπτυξη ενός συμβόλου που απέδιδε κάθε σύμφωνο και έτσι ο αριθμός των σημείων που έπρεπε κανείς να μάθει, το 1500 π.Χ. μειώθηκε κατά πολύ.Έχουμε, για παράδειγμα, την Εβραϊκή γλώσσα που τότε είχε 22 σύμφωνα, δίχως φωνήεντα, (αφού τότε δεν υπήρχαν), και με τον τρόπο αυτό γράφτηκε το μεγαλύτερο μέρος της Παλαιάς Διαθήκης και διαβάζονταν από δεξιά προς αριστερά. Αργότερα τα γράμματα άρχισαν να δηλώνουν και αριθμούς.
Αρκετά έγγραφα ήταν γραμμένα σε περγαμηνές ή πάπυρους που εξαιτίας του υγρού εδάφους δεν διασώθηκαν. Όσα όμως γράφηκαν πάνω σε κομμάτια αγγείων, υπάρχουν μέχρι σήμερα.
Αραμαϊκή γραφή
Κατά τον 5ο αιώνα η αραμαϊκή γραφή άρχισε να εξελίσσεται περισσότερο. Χρησιμοποιήθηκε διπλωματικά από την εποχή του Σενναχειρείμ (Ασσύριος βασιλιάς) το 705-681 π.Χ. και το 550 π.Χ. έγινε η επίσημη γλώσσα της Περσικής Αυτοκρατορίας.Ελληνική
Η Ελληνική γραφή και γλώσσα, με αλφάβητο ίδιας καταγωγής με το Εβραϊκό, ήταν η διεθνής γλώσσα της Εγγύς Ανατολής και των Μεσογειακών χωρών στους Ρωμαϊκούς χρόνους.
Η Ιταλία συνέβαλε, με τα Λατινικά της, σημαντικά στη διάδοση του πολιτισμού. Έτσι ήρθε η σειρά του μεγάλου γεγονότος. Το τύπωμα ενός βιβλίου με 42 σειρές, το 1457. Το βιβλίο αυτό ήταν η Αγία Γραφή, το πρώτο τυπωμένο βιβλίο.
Η Δ΄τάξη του σχολείου μας επισκέφθηκε το ίδρυμα Ευγενίδου και παρακολούθησε το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα με θέμα: Η ιστορία της γραφής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου